Không gì mệt mỏi hơn một ngày dài làm việc căng thẳng – có thể ai đó đã khiến bạn bực bội, hoặc quãng đường đi làm về tắc nghẽn hơn thường lệ. Dù lý do là gì, cảm giác kiệt sức là hoàn toàn có thật. Điều đó khiến khoảnh khắc về đến nhà trở nên ngọt ngào hơn bao giờ hết, là thời điểm hoàn hảo để thư giãn và dành thời gian cho bản thân. Tuy nhiên, đối với một số game thủ, điều đó lại đồng nghĩa với việc khởi động trò chơi yêu thích của họ… và tiếp tục “đi làm”.
Những người chơi này có lẽ hơi khác thường một chút, hoặc có điều gì đó đặc biệt về những tựa game mà họ đang chơi – những trò chơi mô phỏng một công việc khác. Đó có thể là một mô phỏng toàn diện về công việc hoặc chính cuộc sống. Vậy điều gì khiến chúng ta muốn về nhà sau giờ làm 9-5 (theo nghĩa bóng hoặc nghĩa đen) và ngay lập tức lao vào một công việc 9-5 khác trong game? Chắc chắn phải có lý do sâu xa hơn bản thân công việc, bởi vì nó thực sự gây nghiện.
Sức Hút Khó Cưỡng Của Công Việc Ảo
Không Lương Nhưng Phần Thưởng Đầy Hấp Dẫn
Bạn có thể nghĩ rằng không có thị trường cho những loại game này – nhưng với sự nổi tiếng đáng kinh ngạc của Animal Crossing, rõ ràng là có. Animal Crossing là một ví dụ nổi tiếng (và thư giãn) hơn của thể loại phụ này, nhưng cũng có những trò chơi khác mà bạn không chỉ làm việc vặt mà còn thực hiện một công việc theo đúng nghĩa đen (ví dụ: Powerwash Simulator).
Một số người có thể dễ dàng cho rằng chẳng được lợi lộc gì khi làm một công việc ảo trong trò chơi điện tử, rằng bạn chỉ đang làm những công việc nhàm chán và lao động vô ích. Tuy nhiên, người chơi (bao gồm cả chính tôi) sẽ ngay lập tức phản đối điều đó.
Người chơi dọn dẹp nhà ngoại ô trong Powerwash Simulator
Trước hết, suy cho cùng thì đây vẫn là những trò chơi điện tử, vì vậy việc hoàn thành một nhiệm vụ hầu như luôn mang lại cảm giác thỏa mãn. Tuy nhiên, trong những trò chơi mà bạn phải bỏ ra một chút công sức, cảm giác đó còn hơn cả thỏa mãn – đó là sự phấn khích tột độ.
Tôi đã trải nghiệm hiện tượng này lần đầu tiên với Animal Crossing: New Horizons, khi đang tuyệt vọng tìm kiếm chút bình yên giữa đại dịch COVID-19. Cuối cùng, nó trở thành liều thuốc tinh thần cho tôi (tôi thậm chí còn viết về nó cho tạp chí của trường đại học lúc bấy giờ).
Tác giả bài viết cùng bạn thân trong Animal Crossing New Horizons
Vâng, đây là bức ảnh thực tế tôi chụp với người bạn thân nhất vào ngày game ra mắt.
Bạn đang nỗ lực vì một điều gì đó, và đó là mục tiêu mà bạn muốn đạt được. Dù là xây một cây cầu trên đảo của bạn hay tìm con bướm cuối cùng cho bộ sưu tập bảo tàng, luôn có điều gì đó hấp dẫn mà bạn đang hướng tới. Vì vậy, khi bạn đạt được mục tiêu đó, đó là một liều dopamine tức thì.
Sự hài lòng và cảm giác thành công đơn thuần đã đủ gây nghiện đối với những người hâm mộ các trò chơi này. Về cơ bản, đó là hệ thống nhiệm vụ và phần thưởng cổ điển.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều điều khác mà người chơi có thể nhận được đổi lại công sức họ bỏ ra. Đối với một số trò chơi (các game mô phỏng nổi bật nhất với điều này), đó là công việc đơn giản, đơn điệu nhưng cuối cùng lại trở nên thư giãn. Thư giãn đến mức nó trở thành một niềm vui tội lỗi.
Có một cảm giác vô cùng quan trọng khác mà người chơi có thể khai thác trong những trò chơi này, đặc biệt nếu đó là thứ họ có thể không có nhiều trong cuộc sống hiện tại: sự kiểm soát.
Không Chỉ Là Công Việc – Đó Là Cảm Giác Kiểm Soát
Giao diện game Powerwash Simulator trên Steam
Không thể phủ nhận rằng: thế giới thật đáng sợ, đặc biệt là ngay lúc này. Ngày càng có nhiều người cảm thấy cuộc sống của họ nằm ngoài tầm kiểm soát và tuyệt vọng tìm kiếm bất cứ thứ gì họ có thể nắm bắt, bất kỳ hình thức thoát ly thực tại nào họ có thể xoay sở. Trong những trò chơi này, đó chính xác là những gì họ nhận được.
Bạn không thể luôn kiểm soát kết quả của một ngày sẽ diễn ra như thế nào, nhưng bạn có thể kiểm soát những nút bạn nhấn và những gì bạn yêu cầu nhân vật của mình làm. Bạn có thể kiểm soát kết quả của ngày ảo này, và đối với một số người, điều đó là đủ.
Điều này đặc biệt nổi bật trong các trò chơi như The Sims, nơi bạn có thể kiểm soát mọi khía cạnh của cuộc sống nhỏ bé mà bạn đã tạo ra, cho đến cả sự bừa bộn trên bàn làm việc của nhân vật.
Đối với nhiều người chơi, có được cảm giác kiểm soát mang lại cảm giác bình yên. Điều này càng được khuếch đại nếu người chơi đang vật lộn với các vấn đề sức khỏe tâm thần, khi họ không cảm thấy kiểm soát được bản thân theo một cách nào đó.
Vì vậy, bằng cách cung cấp một trò chơi mang lại cho những người chơi này (chẳng hạn như chính tôi) quyền kiểm soát hoàn toàn, đó là một lý do nữa giải thích tại sao các trò chơi trở nên gần như gây nghiện.
Giao Tiếp và Cộng Đồng Phát Triển Mạnh Mẽ
Công Việc Ảo Hữu Ích Theo Nhiều Cách
Làm nhiều việc khó khăn một mình có thể đầy thử thách – gần như quá sức – vì vậy không có gì lạ khi thấy các trò chơi phát triển một cộng đồng nhỏ xung quanh chúng. Trong những cộng đồng lành mạnh này, người chơi giúp đỡ lẫn nhau, kết bạn mới và tạo ra những điều hoàn toàn mới.
Con người khao khát kết nối cũng nhiều như khao khát kiểm soát hoặc thói quen, và việc muốn tạo kết nối dựa trên một tình yêu chung là điều hoàn toàn tự nhiên.
Stardew Valley là một ví dụ tuyệt vời về điều này, nơi bạn thực sự làm việc như một nông dân trong suốt trò chơi, nhưng bạn có cả một ngôi làng hỗ trợ phía sau. Thêm vào đó, ngay cả những tương tác đơn giản này cũng luôn tuyệt vời để rèn luyện kỹ năng giao tiếp.
Tất nhiên, người chơi cũng có thể học được rất nhiều điều từ các trò chơi điện tử – dù cố ý hay không – từ những kiến thức vụn vặt đơn giản đến cải thiện giao tiếp, kỹ năng tư duy phản biện/giải quyết vấn đề và thậm chí cả những kỹ năng có thể ứng dụng vào công việc thực tế.
Tôi là một giáo viên trung học, và tôi đã trực tiếp chứng kiến cách các trò chơi chiến thuật giúp củng cố kỹ năng giải quyết vấn đề của học sinh. Thật đáng chú ý và đầy cảm hứng khi thấy một chiếc tay cầm chơi game đơn giản có thể đóng góp nhiều như thế nào cho một bộ óc trẻ.
Football Manager là một ví dụ điển hình về khía cạnh việc làm, khi một huấn luyện viên Ligue 1 đã có bước khởi đầu thuận lợi trong sự nghiệp nhờ trò chơi này.
Giao diện quản lý đội bóng trong Football Manager
Tất cả những điều này để nói rằng, chúng ta chơi những trò chơi có cảm giác như công việc không chỉ vì chúng vui, mà còn vì vô số cảm xúc bổ ích mà chúng ta cảm nhận được khi chơi. Chúng ta khao khát một cuộc sống mà chúng ta có thể kiểm soát, một cuộc sống nơi công việc chúng ta làm cuối cùng có ý nghĩa – và trong những trò chơi này, đó chính xác là những gì chúng ta nhận được.
Bạn nghĩ sao về những tựa game mô phỏng công việc này? Hãy chia sẻ những trò chơi “cày cuốc” yêu thích của bạn bên dưới và đừng quên theo dõi Mingame.net để cập nhật những bài viết thú vị khác về thế giới game nhé!
