Kiểm Duyệt Nội Dung Game: Khi Ví Điện Tử “Sờ Gáy” Thế Giới Game Indie!

Cộng đồng game thủ độc lập đang “dậy sóng” sau khi nhận tin Itch.io, một “thị trường mở dành cho những nhà sáng tạo kỹ thuật số độc lập với trọng tâm là các trò chơi điện tử độc lập”, đã “hủy lập chỉ mục” tất cả “nội dung người lớn NSFW” khỏi công cụ tìm kiếm của mình, đồng thời ẩn chúng khỏi các mục duyệt chung. Itch.io đã đưa ra một tuyên bố cho biết họ “đã bị các đối tác xử lý thanh toán xem xét kỹ lưỡng về tính chất của một số nội dung” được lưu trữ trên nền tảng.

Itch.io và Steam: “Bất Lực” Trước Áp Lực Từ Các Gã Khổng Lồ Thanh Toán?

Biểu tượng Itch.io, nền tảng game indie đang đối mặt với chính sách kiểm duyệt nội dung mới.

Nói tóm lại, Itch.io đã phải chịu sự kiểm duyệt tương tự từ các đối tác xử lý thanh toán như Steam vài ngày trước. Valve đã thông báo vào tuần trước rằng họ sẽ bắt đầu gỡ bỏ các trò chơi khỏi cửa hàng Steam nếu chúng “vi phạm các quy tắc và tiêu chuẩn do các đối tác xử lý thanh toán cùng các mạng lưới thẻ và ngân hàng liên quan đặt ra”.

Tuyên bố này ngụ ý rằng các đối tác thanh toán có thể sẽ ngừng cung cấp dịch vụ cho Steam nếu những trò chơi này được phép bán, điều này tác động trực tiếp đến hoạt động kinh doanh. Điều này có nghĩa là không phải các nền tảng quyết định những gì được phép tồn tại trên cửa hàng của mình, mà là các tập đoàn ngân hàng.

Itch.io đang đối mặt với một vấn đề tương tự, mặc dù phản ứng của họ cực đoan hơn nhiều. Điều này có lẽ là vì họ là một doanh nghiệp nhỏ hơn, với ít nguồn lực hơn để chống lại các tập đoàn xử lý thanh toán khổng lồ. Việc hủy lập chỉ mục được thực hiện mà không thông báo trước cho các nhà sáng tạo vì “tình hình diễn biến nhanh chóng”, yêu cầu Itch.io phải “hành động khẩn cấp”, và “không thể cung cấp thông báo trước cho các nhà sáng tạo trước khi thực hiện thay đổi này”.

Các trang nội dung sẽ vẫn bị hủy lập chỉ mục khi Itch.io tiến hành “kiểm toán toàn diện nội dung để đảm bảo [họ] có thể đáp ứng các yêu cầu của các đối tác xử lý thanh toán”. Các biện pháp tuân thủ mới sẽ được giới thiệu, yêu cầu các nhà sáng tạo phải “xác nhận nội dung của họ được phép theo các chính sách của các đối tác xử lý thanh toán liên kết với tài khoản của họ”. Một số trang sẽ bị “gỡ bỏ vĩnh viễn”.

Một nhà sáng tạo đã cáo buộc rằng họ đang bị từ chối thanh toán do các tài khoản “vi phạm điều khoản của [Itch.io] không đủ điều kiện để được thanh toán”. Những điều khoản này, một lần nữa, được đặt ra mà không thông báo trước cho các nhà sáng tạo, trong một số trường hợp ảnh hưởng đến các trò chơi đã được bán trong nhiều năm mà không có vấn đề gì.

Đây không phải là lần đầu tiên các đối tác xử lý thanh toán gây áp lực lên các dịch vụ để tuân thủ các hướng dẫn nội bộ của họ. Các nền tảng như OnlyFans và Fansly đã phải cập nhật các hướng dẫn của riêng mình để tuân thủ các nhà cung cấp thanh toán, và Patreon đã tung ra các công cụ giúp các nhà sáng tạo tuân thủ các tiêu chuẩn mới của MasterCard vào năm 2021. Không chỉ có Visa và Mastercard – PayPal cũng có các quy tắc nghiêm ngặt về “hàng hóa hoặc nội dung kỹ thuật số có định hướng tình dục” và có quyền khóa tài khoản.

Ai Có Quyền Định Đoạt Nội Dung Trong Thế Giới Game Của Chúng Ta?

Logo Steam nổi bật trên nền các tựa game đa dạng, minh họa cho việc nền tảng này cũng chịu áp lực kiểm duyệt nội dung game người lớn.

Steam dường như đặc biệt gỡ bỏ các trò chơi được gắn thẻ “r*pe” và “inc*st”, mặc dù không rõ có bao nhiêu trò chơi bị gỡ bỏ và tại sao. Tuy nhiên, những gì đang xảy ra trên Itch.io lại cực đoan hơn nhiều. Không chỉ vô số trò chơi bị hủy lập chỉ mục mà không có cảnh báo, Itch.io còn lưu trữ các loại hình media khác như tiểu thuyết và TTRPG (game nhập vai trên bàn), những thứ cũng bị ảnh hưởng. Một chủ đề trên Bluesky cho thấy một số nhà sáng tạo nói rằng tác phẩm của họ, đặc biệt là những tác phẩm được gắn thẻ “erotic”, đã trở nên không thể tìm kiếm được.

Vì một lý do nào đó, dường như cả tựa game độc lập từng đoạt giải thưởng của Jenny Jiao Hsia là Consume Me cũng bị hủy lập chỉ mục mặc dù không phải là một trò chơi NSFW. Có thể có những ví dụ khác như thế này – quá nhiều trò chơi đã bị hủy lập chỉ mục để biết chắc chắn vào thời điểm hiện tại.

Tôi từng chia sẻ rằng tôi thấy những phương tiện truyền thông mà tình dục hóa quá mức các nhân vật nữ có phần kỳ lạ. Tôi không thích việc các trò chơi phổ biến cho bạn Thành tựu khi nhìn trộm váy của các nhân vật nữ, thưởng cho bạn vì hành vi xâm phạm đó. Tôi không nghĩ rằng phương tiện truyền thông nên khuyến khích hay bình thường hóa sự lạm dụng.

Tuy nhiên, tôi không tự coi mình là trọng tài đạo đức về sở thích hay tình dục, người quyết định những gì được phép tồn tại và những gì công chúng được phép tiêu thụ. Và tôi chắc chắn không nghĩ rằng các công ty thẻ tín dụng nên là trọng tài đạo đức về sở thích hay tình dục, đó là vai trò mà họ dường như đang đảm nhận. Bằng cách quyết định những gì có thể thông qua họ, và với việc là những đối tác xử lý thanh toán lớn nhất thế giới, họ lần lượt áp đặt sự kiểm duyệt lên các nền tảng bên ngoài họ.

Là người tiêu dùng, chúng ta có trách nhiệm thách thức các phương tiện truyền thông mà chúng ta thấy đáng ngờ. Tôi không muốn giao công việc đó cho một tập đoàn, những người có thể đơn phương quyết định những gì tôi được phép tiêu thụ và do đó hạn chế hệ sinh thái trực tuyến.

Nhà phát triển nổi tiếng Yoko Taro, được biết đến nhiều nhất với tư cách là người tạo ra Nier, đã đưa ra một quan điểm tương tự vào năm ngoái, khi Visa thắt chặt kiểm soát các kho lưu trữ doujinshi và manga ở Nhật Bản. Vào thời điểm đó, ông nói, “Việc một đối tác xử lý thanh toán, vốn liên quan đến toàn bộ cơ sở hạ tầng phân phối nội dung, có thể làm những điều như vậy theo ý muốn của riêng mình dường như đối với tôi là nguy hiểm ở một cấp độ hoàn toàn mới… Nó ngụ ý rằng bằng cách kiểm soát các công ty xử lý thanh toán, bạn thậm chí có thể kiểm duyệt tự do ngôn luận của một quốc gia khác.”

Liệu Đây Chỉ Là Khởi Đầu Của Làn Sóng Kiểm Duyệt Mới Trong Gaming?

Cảnh lãng mạn đặc trưng trong game Baldur's Gate 3, minh họa cho sự đa dạng của nội dung "người lớn" có thể bị ảnh hưởng bởi chính sách kiểm duyệt.

Những gì đã xảy ra với Steam cho thấy đây mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Các hướng dẫn mới của Steam khá mơ hồ, chỉ nói rằng “một số loại nội dung chỉ dành cho người lớn” đang bị ảnh hưởng. Điều này, trên thực tế, có thể có nghĩa là bất cứ điều gì. Nội dung người lớn là một nhãn hiệu rộng lớn – nó có thể bao gồm bất cứ thứ gì từ các mối quan hệ đồng tính đến các mô tả về vấn đề sức khỏe tâm thần, hoặc thậm chí giáo dục giới tính. Nó có thể, như phần lớn các trò chơi phổ biến có, bao gồm bạo lực. Rất nhiều trò chơi có một số loại nội dung người lớn. Các game bắn súng thường mô tả cảnh máu me chân thực. Marvel Rivals cung cấp các skin đồ bơi thiếu vải. Baldur’s Gate 3 cho phép bạn kết nối với một con gấu.

Itch.io vẫn chưa đưa ra hướng dẫn về những gì họ sẽ gỡ bỏ, nhưng thật đáng lo ngại khi nghe rằng không chỉ các trò chơi mô tả lạm dụng có khả năng bị nhắm mục tiêu, mà còn là tất cả các loại hình media khác. Rất dễ để lập luận rằng các trò chơi mô tả thẳng thừng sự lạm dụng là xấu cho xã hội, nhưng khó hơn nhiều để lập luận rằng tiểu thuyết và TTRPG thảo luận về các chủ đề này đáng bị gỡ bỏ hoàn toàn. Bạn có thể tìm thấy các mô tả về r*pe trong rất nhiều cuốn sách – ví dụ, trong A Game of Thrones của George R.R. Martin.

Collective Shout, một nhóm nữ quyền tự xưng chống khiêu dâm do một người sáng lập chống phá thai đứng đầu, nhận công gây áp lực để Steam gỡ bỏ “hàng trăm trò chơi r*pe và inc*st”, và được nêu tên trong tuyên bố của Itch.io là đã vận động cho kết quả này. Collective Shout trước đây đã cố gắng khiến các cửa hàng ở Úc ngừng bán Detroit: Become Human vì mô tả lạm dụng trẻ em. Đã có một lượng phản ứng dữ dội kỳ lạ đối với trò chơi này từ các nhà vận động vì trẻ em, những người nói rằng nó làm tầm thường hóa bạo lực gia đình, mặc dù thực tế nó rất rõ ràng là một miêu tả tiêu cực và một nhân vật người chơi chiến đấu với kẻ lạm dụng để bảo vệ đứa trẻ. Đây là loại năng lực đọc hiểu truyền thông mà chúng ta đang đối phó.

Điều rõ ràng là các mục tiêu chính đáng thường bị lạm dụng bởi các nhóm vận động hành lang, những người, cố ý hoặc vô ý, hiểu sai nội dung của những gì họ thực sự đang chống lại. Đừng nhầm lẫn về điều này, đây là sự kiểm duyệt, được thực hiện bởi các tập đoàn lớn có quyền kiểm soát những gì mọi người được phép mua. Mà không có nhiều đối tác xử lý thanh toán thay thế phổ biến trên thị trường, người tiêu dùng buộc phải để các tập đoàn chọn loại hình nghệ thuật mà chúng ta tiêu thụ. Steam chỉ là khởi đầu – và Itch.io chỉ là bước tiếp theo.

Giao diện trang chủ Steam, thể hiện tầm ảnh hưởng của nền tảng trong việc định hình trải nghiệm game của hàng triệu người chơi.

Kết Luận: Cùng Nhau Bảo Vệ Tự Do Sáng Tạo Trong Gaming!

Vấn đề kiểm duyệt nội dung game do áp lực từ các đối tác xử lý thanh toán đang ngày càng trở nên nghiêm trọng, từ Steam đến Itch.io, và có thể mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác trong tương lai. Đây không chỉ là câu chuyện của các nhà phát triển game độc lập, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm và quyền tự do lựa chọn của mỗi game thủ. Là một phần của cộng đồng game thủ Việt Nam, đặc biệt là những nữ game thủ luôn yêu thích sự sáng tạo và đa dạng, chúng ta cần quan tâm hơn đến những diễn biến này.

Hãy cùng nhau lên tiếng và bảo vệ không gian sáng tạo tự do mà chúng ta yêu quý. Vì một thế giới game phong phú, đa dạng và không bị giới hạn bởi những quy định mơ hồ từ bên thứ ba! Bạn nghĩ sao về làn sóng kiểm duyệt này? Liệu có cách nào để game thủ và nhà phát triển có thể hợp tác để vượt qua những thách thức này không? Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!